نگارش یافته توسط معصومه بیات - صدا و سیماى سیستان وبلوچستان
در 
گویش بلوچى به مراسم زناشویى «جنى مردی» گفته مى‌شود. بیشتر ازدواجها بدون توافق پسر و دختر با یکدیگر، در سن کم انجام مى‌شود. عروسى بلوچ به این ترتیب است که پدر پسر جهت خواستگارى به منزل پدر دختر مى‌رود. بعد از خوردن چاى و کشیدن چلیم (قلیان) پدر پسر باب سخن را آغاز مى‌کند. اگر پدر و مادر دختر موافقت کردند. زمان برگزارى مجلس تعیین و مهریه مشخص مى‌شود. خانواده پسر بابت مهریه باید مبلغى پول و مقادیر زیادى طلا براى عروس خریدارى کند.
بعد از این توافقات نوبت به برگزارى مجلس شیرینى خوران مى‌رسد. خانواده عروس و داماد باید بر سر لباس و سایر لوازم عروسى نیز به توافق برسند. از این رو مجلس شیرینى خوران را ترتیب مى‌دهند که در آن با شیر، چاى، خرما و حلواى بلوچى از دعوت شدگان پذیرایى مى‌شود که آن را به گویش محلى بلوچى «سانگ» مى‌گویند. در این مراسم لوازم خریدارى شده توسط خانواده داماد به خانواده عروس تحویل داده مى‌شود. از آن پس دختر نامزد رسمى پسر مى‌باشد. در میان قوم بلوچ سنتى وجود دارد به نام سنت بجار (تعاون)، در این سنت ثروتمندان بلوچ به جوانى که مى‌خواهد ازدواج کند کمک مالى مى‌کنند.
در دوران نامزدى که به گویش بلوچى «دره شتارى» گرفته مى‌شود. پسر به خانواده دختر سر مى‌زند. دوران نامزدى معمولاً 1 یا 2 سال طول مى‌کشد. در این مدت مقدارى زیادى از نیازهاى دختر از قبیل لباس، کفش و غیره را باید خانواده پسر تأمین کنند. بعد از گذراندن دوران نامزدى و توافق براى برگزارى مراسم عروسى بعد از خریدهاى اولیه که بسیار نیز سنگین است، نوبت به مراسم شب اول مى‌رسد که به آن انى بندان (حنابندان) مى‌گویند. مراسم اصلى عروسى سه شب طول مى‌کشد در مراسم حنابندان تختى در وسط مجلس قرار مى‌دهند. سپس داماد را روى آن مى‌خوابانند. در این حالت به دست و پاى او توسط یکى از نزدیکانش حنا گذارده مى‌شود. در این مراسم داماد باید کاردى را که در گویش بلوچى به آن «کارچ» مى‌گویند به کمر خود ببندند. در این مراسم هنگام حنا گذاشتن بر روى پا و دست داماد، اقوام داماد و عروس به فراخور توان و میل خود مقدارى پول به پاى داماد مى‌ریزند، که فردى که دست و پاى داماد را حنا مى‌کند آن پول را براى خود بر مى‌دارد که به آن «جت» مى‌گویند. فردى را هم که مسئول حنا گذاشتن بر روى دست و پاى عروس است «مشاطه» مى‌گویند. پس از اتمام مراسم حنا بستن داماد، دست و پاى عروس را نیز حنا مى‌کنند.
بعد از مراسم حنابندان، مراسم عروسى یا «عاروسان» برگزار مى‌شود. در ابتدا زنان فامیل عروس را آماده آرایش مى‌کنند. بعد نوبت به استحمام داماد مى‌رسد که به آن به گویش محلى «جان شور» یا «سرآپى برین» گفته مى‌شود. داماد را بر شترى که از قبل آماده شده است، سوار مى‌کنند و پسربچه کوچکى را بدین نیت که اولین فرزند داماد، پسر باشد، جلو او مى‌نشانند. و روى داماد و پسربچه پارچه‌اى تورى مى‌اندازند. یک نفر هم مهار شتر را مى‌گیرد. دهل مى‌نوازند و ترانه‌هاى شادى به نام «هالو» مى‌خوانند. و به نقطه‌اى که آب باشد مى‌برند. لباسهاى کهنه داماد را بیرون مى‌کنند. بعد از شستن بدن داماد لباس نو بر تن او مى‌کنند. بعد از اصلاح سر و صورت داماد او را مجدد سوار بر شتر مى‌کنند و به خانه عروس مى‌برند. تعدادى از اقوام عروس به استقبال داماد مى‌آیند. یکى از زنان یک سینى بزرگ در دست دارد که در آن یک جلد کلام الله مجید، لیوان شربت، سرمه‌دان و مسواک چوبى و یک آیینه قرار دارد. در ابتدا داماد قرآن را مى‌بوسد، شربت را سر مى‌کشد و سرمه را به چشم مى‌کشد و دندانهاى خود را مسواک مى‌زند.
بعد از مراسم فوق «ملا» را حاضر مى‌کنند و در حضور خانواده عروس و داماد مراسم عقد یا «نى کح» انجام مى‌شود در این مراسم ترانه‌هاى شاد خوانده مى‌شود. پس از انجام مراسم عقد، جمعى از نزدیکان داماد را به طرف اتاق عروس مى‌برند. در جلوى اتاق عروس، خدمتکار عروس جلوى او را مى‌گیرد و اجازه ورود به او نمى‌دهد، مگر اینکه داماد به او هدیه مناسبى بدهد. سپس داماد نزد عروس مى‌رود و در کنار عروس مى‌نشیند. بعد از استقرار داماد در کنار عروس، روى سر عروس و داماد سکه مى‌پاشند و آرام سر عروس و داماد را بهم مى‌زنند تا به اصطلاح همسر شود. بعد عروس و داماد را تنها مى‌گذارند. مدت سه روز عروس و داماد در حجله هستند و افراد خانواده عروس و داماد در این مدت به شادى و پایکوبى مشغول هستند. بعد از سه روز چادر عروس را در کنار سایر چادرها نصب مى‌کنند و این به معناى ختم مراسم عروسى است. (در مناطقى که در چادر و یا کپر زندگى مى‌کنند)
برخلاف جاهاى دیگر که عروس را به منزل داماد مى‌برند، در بلوچستان داماد را به خانه عروس مى‌بنرد. بعد از گذشت حدود یک ماه عروس و داماد به خانه داماد مى‌آیند و زندگى مستقل خود را شروع مى‌کنند.
منبع: سایت صدا وسیما
کلمات کلیدی:
ساخته شده توسط Rodrigo ترجمه شده
به پارسی بلاگ توسط تیم پارسی بلاگ.
